تعیین محیط زمین‏ساخت- ماگمایی سنگ‌های آتشفشانی شمال ‌خاور تالاب گاوخونی بر پایه داده‌های ژئوشیمیایی

نویسندگان

  • جمشید احمدیان استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران
  • غزاله عباسی کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
  • محمد ابراهیمی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
  • مرتضی شریفی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
  • نرگس شیردشت‌زاده دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده مقاله:

سنگ‌های آتشفشانی مورد مطالعه در شمال‌ خاور تالاب گاوخونی جای دارند و شامل ریولیت، تراکی‎داسیت، تراکی‌آندزیت و سنگ‌های آذرآواری (توف خرده‎سنگی و برش آتشفشانی) هستند. سنگ‌های ریولیتی ساخت جریانی و بافت هیالوفیریک دارند. خمیره این سنگ‌ها، شیشه‌ای تا نهان‎بلور است و دارای بلورهایی از کوارتز و فلدسپار هستند. بافت چیره در سنگ‌های تراکی‌داسیتی و تراکی‌آندزیتی، بافت پورفیریتیک است و دارای بلورهای درشت پلاژیوکلاز و کمتر سانیدین در یک خمیره شیشه‌ای تا ریز بلور دارای میکرولیت‌های فلدسپار هستند. در تراکی‎داسیت‌ها، کوارتز به‌صورت ریزبلور در خمیره سنگ و کمتر به‎صورت ریزدرشت‎بلور دیده می‌شود. بلورهای درشت پلاژیوکلاز در سنگ‌های تراکی‌داسیتی و تراکی‌آندزیتی به‌طور معمول بافت غربالی دارند. کانی‌های مافیک موجود در سنگ‌های مورد مطالعه، بیوتیت و آمفیبول هستند که از حاشیه و در مواردی به‌طور کامل اپاسیته و به اکسیدهای آهن و تیتانیم تبدیل شده‌اند. این سنگ‌ها دارای ماهیت کالک‌آلکالن پتاسیم بالا هستند. بررسی داده‌های ژئوشیمیایی سنگ‌های مورد مطالعه نشان‌دهنده تهی‌شدگی این سنگ‌ها از عناصر با میدان پایداری بالا مانند Nb، Ti و Ta و غنی‌شدگی آنها از عناصر سنگ‌دوست با شعاع یونی بزرگ مانند Cs، K، Ba، Rb و Th است که از ویژگی‌های فعالیت ماگمایی مربوط به مناطق فرورانش است. بی‌هنجاری منفی Nb می‌تواند ناشی از مشارکت پوسته در فرایندهای ماگمایی باشد. غنی‌شدگی این سنگ‌ها از عناصر Cs، Rb، Ba و Pb نشانه متاسوماتیسم منشأ در اثر سیال‎های آزاد شده از سنگ‌کره اقیانوسی در حال فرورانش است. بنابراین، آلایش ماگمایی و متاسوماتیسم گوشته بر ترکیب ماگمای مادر سنگ‌های آتشفشانی شمال ‌خاور تالاب گاوخونی تأثیرگذار بوده‌اند. فعالیت ماگمایی کالک‌آلکالن در شمال ‌خاور تالاب گاوخونی همزمان با حرکات کوهزایی ناشی از بسته شدن اقیانوس نئوتتیس در ایران است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی فرایندهای ماگمایی در فعالیت آتشفشانی کواترنری شمال باختر اهر؛ بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی و ایزوتوپی

حجم قابل توجهی از سنگ‌های آتشفشانی کواترنر، در شمال باختر اهر( شمال باختر ایران) گسترش یافته‌اند. این سنگ‌ها مورد تجزیه عناصر اصلی، فرعی، خاکی کمیاب و ایزوتوپی Sr- Nd قرار گرفته‌اند. بر پایه داده‌های ژئوشیمیایی، این سنگ‌ها شامل آلکالی‌بازالت، تراکی‌بازالت، تراکی‌‍آندزیت‌بازالتی و تراکی‌آندزیت با ویژگی چیره آلکالن هستند. سنگ‌های یادشده، از مجموعه کانی‌های الیوین، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز ± آمفیب...

متن کامل

بررسی کانی شناسی ، سنگ شناسی و تعیین اختصاصات ژئوشیمیایی سنگهای آتشفشانی (شمال پرندک و زرند ساوه)

منطقه مورد مطالعه قسمتی از تشکیلات آتشفشانی ائوسن می باشد که در شمال پرندک و زرند ساوه واقع شده است نوع سنگهای این منطقه شامل ریولیتها ، داسیت ، ریود اسیت ، تراکی آندزیت ، آندزیت و فنولیت می باشد که البته گسترش ریولیت و آندزیت بیشتراست برای نامگذاری این سنگها از روش ریتمن(Rittmann1963) استفاده شده است و بدین منظور ده نمونه از سنگهایی که گسترش بیشتری داشته اند مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفته و نتا...

متن کامل

بررسی کانی شناسی ، سنگ شناسی و تعیین اختصاصات ژئوشیمیایی سنگهای آتشفشانی (شمال پرندک و زرند ساوه)

منطقه مورد مطالعه قسمتی از تشکیلات آتشفشانی ائوسن می باشد که در شمال پرندک و زرند ساوه واقع شده است نوع سنگهای این منطقه شامل ریولیتها ، داسیت ، ریود اسیت ، تراکی آندزیت ، آندزیت و فنولیت می باشد که البته گسترش ریولیت و آندزیت بیشتراست برای نامگذاری این سنگها از روش ریتمن(rittmann1963) استفاده شده است و بدین منظور ده نمونه از سنگهایی که گسترش بیشتری داشته اند مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفته و نتا...

متن کامل

کانی شناسی، دما- فشار سنجی و تعیین زنجیره ماگمایی سنگهای آتشفشانی کوه دم، اردستان

The studied area is located in the north-east of Ardestan in Isfahan province. In Iran’s geological classification it lies in the central Iran zone. The volcanic rocks of the Kuh-e Dom area are predominantly rhyolite, rhyodacite, dacite, tuff, ignimbrite, andesite, banakite and basaltic-andesite. The major rock–forming minerals are quartz, plagioclase, alkali feldspar (orthoclase, albite), amph...

متن کامل

بررسی منشأ و محیط زمین‌ساختی سنگ‌های آتشفشانی خاور سهند (جنوب‌خاور تبریز) با استفاده از شواهد ژئوشیمیایی

در منطقه جنوب خاور تبریز که بخشی از زون ماگمایی البرز باختری- آذربایجان است، سنگ‌های آتشفشانی و آذرآواری سهند گسترش قابل توجهی دارند. سنگ‌های آتشفشانی بیشتر از آندزیت ، داسیت ، ریوداسیت و ریولیت تشکیل شده‌اند و سنگ‌های آذرآواری بیشتر به‎صورت پهنه‌های ایگنیمبریتی دیده می‌شوند. این سنگ‌ها غنی از عناصر سنگ<span style="font-family: Times New Roman;...

متن کامل

کاربرد کلینوپیروکسن در تعیین پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی شمال خاور روستای علون‌آباد (خاور اصفهان)

منطقه مورد مطالعه در استان اصفهان و در شمال خاور روستای علون‌آباد جای گرفته است. این ناحیه بخشی از کمربند ارومیه- دختر در ایران مرکزی است. بیشتر این ناحیه را سنگ­های آذرین به سن ائوسن تشکیل داده است که شامل آندزیت بازالت به همراه سنگ‌های آذرآواری از نوع ایگنیمبریت و توف است. بافت آنها بیشتر پورفیری، میکرولیتی است. پلاژیوکلاز، آمفیبول و کلینوپیروکسن از کانی‌های اصلی قابل تشخیص است. به...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 25  شماره 99

صفحات  84- 94

تاریخ انتشار 2016-06-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023